Historia dawnego budynku muzeum w Koszalinie-część IV-czasy powojenne.
Na rok 1950/51 zaplanowano znów wiele „ciekawych” wystaw propagandowych; oto niektóre z nich:
„Karykatura to broń polityczna”, „Grafika krajów demokracji ludowych i świata imperialistów” (kopie i reprodukcje z gazet kolorowych), „Malarstwo radzieckie”, „Kultura radziecka”, „Karykatura radziecka w walce o pokój” (reprodukcje z „Krokodila”), „Koszalin wrócił do Polski”. Równie w1949r. Departament Muzeów MKiS w Warszawie wspólnie z Muzeum Archeologicznym w Poznaniu, zorganizowali objazdową wystawę pt. „Pradzieje Pomorza”, która objechała, wszystkie miasta powiatowe. W Koszalinie gościła w dniach 17-20 X 1949 r. i była eksponowana w budynku Robotni czego Domu Społecznego przy ul. Zwycięstwa, obok Teatru Miejskiego (dzisiaj MOK).
Od dnia 1 IX 1950 r. muzeum koszalińskie czynne było we wtorki, czwartki i piątki od 12.00 do 18.00, a w niedzielę od 10.00 do 18.00. Dla grup wycieczkowych codziennie od godz. 10.00.
Eksponowano tematy wystaw stałych: a) prahistoria Pomorza, b) historia Koszalina, c) historia organizacji odrodzonego Wojska Polskiego i jego szlak bojowy u boku Armii Radzieckiej w walce o Pomorze d) przemysł artystyczny, e) etnografia, f) przyroda, g) militaria. Budżet takiej placówki był mizerny; miesięczne wydatki kształtowały się w granicach 10-12 tys. złotych z tym,że np. w listopadzie 1949 r. na poniesione wydatki w kwocie 12 tys. zł, a 4,5 tys. wydano na książki rosyjskie, czasopisma radzieckie i polskie, portrety wodzów (Stalin – 100 zł.), czy te obrazy typu Spotkanie wojsk sojuszniczych w Berlinie, resztę pochłaniały drobne naprawy i zakupy biurowe. Państwowa dotacja dla muzeum w Koszalinie na 1949 r. wynosiła 360.000 zł.
Obowiązywał przy tym (wszystkie instytucje państwowe), tzw. system planowanego oszczędzania w gospodarce narodowej, w myśl podjętej uchwały Rady Ministrów z dnia 19 II 1949 r., której realizacji wymagała i przestrzegała utworzona Komisja Oszczędnościowa Skarbu Państwa.
W roku 1949 został te uchwalony przez Miejską Radę Narodową statut dla Muzeum Miejskiego w Koszalinie składający się z 6 paragrafów określających cele i zadania muzeum regionalnego,w którym czytamy, że muzeum ma „służyć masom społeczeństwa i wychowywać młodzież w duchu postępowym na budowniczych ustroju sprawiedliwości społecznej”.
Jakże inny merytorycznie jest np.status muzeum w Białogardzie z 1946 r. od tego koszalińskiego z roku 1949. Powiew innych czasów!
Rok 1950/51 w działalności muzeum w Koszalinie toczył się niezmiennie pod dyktando jednej partii.
Przeważały wystawy – agitki, których planowane tytuły podaliśmy wyżej.
Doszły jeszcze inne, m.in. „Film i teatr radziecki w walce o pokój”, „Wielkie budowle komunizmu w ZSRR”, „Warszawa w odbudowie”, „Fotografia meksykańska” itp. oparte z zasady na reprodukcjach kolorowych wydawanych przez agencje propagandowe.
Najczęściej wypełniały one sale muzeum w miesiącach tzw. Pogłębiania przyjaźni polsko-
Muzeum to zapewniało organizacyjną i merytoryczną opiekę muzeom: w Białogardzie, Darłowie, Koszalinie i w Słupsku.
Pod koniec 1951 r. muzeum w Szczecinie opracowało plan reorganizacji podległych sobie placówek i wtedy wiele zabytków, które nie pasowały do profilu i prezentowanych wystaw w muzeach regionalnych, były zabierane do składnicy muzealnej w Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie.
W koszalińskim muzeum piwnice nie nadawały się do składowania zabytków (zawilgocenie), więc trzeba je było wywozić do Szczecina.
Tym sposobem wiele ciekawych okazów, zwłaszcza mebli i sztuki sakralnej przewiezionych zostało do Szczecina.
Do Wojewódzkiego Archiwum w Szczecinie wysłano te z koszalińskiego muzeum w 1951 r. 2 duże paki starych akt i książek? Reorganizacja muzealnictwa w podległych muzeach nie postępowała tak szybko.
W Koszalinie np. w lipcu 1951 r. przeorganizowano ekspozycję dwóch działów: etnografii i przemysłu artystycznego i zgodnie z duchem czasu stworzono jedną ekspozycję społeczno-etnograficzną, urządzając dwa przeciwstawne kąciki muzealne: „pokój szlachecki” i „izba wiejska”.
Wystawy urządził dział etnograficzny Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie.
Ryc. 44. Muzeum Miejskie w Koszalinie, ekspozycja myślistwa egzotycznego. Stan w 1954 r. Fot. Archiwum muzeum w Koszalinie.
Przez cały omawiany tutaj okres muzeum w Koszalinie zatrudniało 3 pracowników, tzn. kierownika i 2 pomoce, żadne z nich nie miało przygotowania muzealnego i stąd było wiele kłopotów we właściwym ustawianiu się tej placówki.
W 1953 r. przez kilka miesięcy trwał znów remont pomieszczeń muzealnych i montowanie nowych wystaw.
Po przygotowaniach zespół muzealników szczecińskich pod kierunkiem dr. Przemysława Smolarka zorganizował nową, stałą, ekspozycję pt. „Z przeszłości Pomorza Zachodniego, dokumentującą polskość regionu koszalińskiego.
W mniejszym pomieszczeniu eksponowano zabytki związane z fauną pomorską oraz egzotyczne trofea myśliwskie ze zbiorów poniemieckich (ryc. 44).
Z wystaw czasowych odnotować należy wystawy objazdowe: „Malarstwo polskie”, „Ochrona pomników kultury”, „Krajobraz ziemi krakowskiej i Podhala w obrazach St Kamockiego”, „Matejko i Riepin – wyraziciele patriotyzmu i humanizmu”, „Hugo Kołłątaj na tle epoki oświecenia”, „Mikołaj Kopernik – rewolucjonista myśli naukowej”, itp., na które zresztą wtedy kładziono nacisk.
Od roku 1954 muzeum otrzymało dodatkowy etat instruktora oświatowego, który powierzono nauczycielce-Irenie Prawdzie.
Po przejściu Jana Panteluka na rentę w 1955 r.sprawowała ona obowiązki kierownika muzeum do 1956 roku.
Przełom w muzealnictwie koszalińskim nastąpił w 1956 r. wraz ze zmianami polityczno-społecznymi kraju.
Na kierownika Muzeum w Koszalinie przyjęto archeologa-mgr. Mariana Sikorę, absolwenta UAM w Poznaniu. Po dołączeniu nieco później innych archeologów, prace naukowo-badawcze w zakresie tej specjalności stały się głównym kierunkiem działania muzeum, trwającym zresztą do dzisiaj.
Muzeum wyznaczono wówczas zadanie upowszechniania kultury i historii polskiej.
Od 1958 do 1964 r. placówka koszalińska spełniała w stosunku do innych muzeów regionalnych woj. koszalińskiego, rolę muzeum okręgowego. Wymagało to od pracowników merytorycznych wzmożonych wysiłków w zakresie organizacyjnym przy tworzeniu nowych muzeów regionalnych (Złotów, Bytów, Szczecinek, Kołobrzeg, Człuchów).
Pracownicy muzeum koszalińskiego współdziałali również w tworzeniu Muzealnej Zagrody Słowiriców w Klukach w latach 1958-1963.
W połowie lat 60.władze województwa koszalińskiego przeprowadzały coraz to inną reorganizację muzealnictwa. Przyjęto zasadę koncentracji zbiorów i specjalizacji placówek.
Najpilniejszą sprawą stało się utworzenie Muzeum Okręgowego na terenie woj. koszalińskiego.
Po oddaniu do użytku wyremontowanego Zamku Książąt Pomorskich w Słupsku status Muzeum Okręgowego powędrował do Słupska, w Koszalinie utworzono Oddział Archeologiczny Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku.
Na tych zmianach straciły oczywiście muzea już działające i posiadające różnorodne zbiory (Koszalin, Darłowo).
Muzeum w Koszalinie musiało przekazać ponad 800 eksponatów dla nowo powstałego Muzeum Okręgowego w Słupsku z zakresu etnografii (w tym zbiory jamneńskie), rzemiosła artystycznego, rzeźby gotyckiej, sfragistyki, malarstwa, a tak e księgozbiór z tych dziedzin.
Wzamian muzeum koszalińskie przejęło ze Słupska i z Darłowa zbiory archeologiczne.
W 1969 r. role się odwróciły i Koszalin stał się, do końca 1971 r., siedzibą Muzeum Okręgowego.
źródło historyczne opisane w poście jak i okładka pochodzi👇